Aan de vooravond van de viering van 80 jaar vrijheid vond op zaterdag 4 mei een indrukwekkende herdenking plaats op de Joodse begraafplaats in Tiel. De ceremonie, gehouden in het historische metaheerhuisje, bood een beklijvend eerbetoon aan de 29 Joodse inwoners van Tiel die tijdens de Sjoa zijn omgekomen.
Tijdens de plechtigheid vertelde Spreker Pierre van der Schaaf over de diepgaande betekenis van het woord 'Sjoa' en benadrukte het belang van juiste bewoordingen bij herdenken. Hij deelde schrijnende verhalen, zoals dat van Isaac Dasberg, die onrechtmatig werd gearresteerd en later geëxecuteerd als represaillemaatregel. Het herdenken beoogt niet alleen te eren maar ook te onderwijzen over het waardevolle, zelfs pijnlijke, verleden.
De aanwezigheid van Wethouder Warringa van de gemeente benadrukte de gemeenschappelijke waarde van vrijheid en de broosheid ervan. Dankzij voortijdige waarschuwingen ontkwamen relatief veel inwoners van Tiel aan de gruwelen van de Sjoa. De onbaatzuchtige inzet van vrijwilligers die zich sinds 1997 en 1996 inzetten voor het herstellen van de begraafplaats en het plaatsen van Stolpersteine, draagt bij aan het blijvende herdenken van de slachtoffers.
De gedenkwaardige bloemenhulde bij het monument uit 1950 en het symbolische graf van de familie Gerzons onderstreepten het belang van collectieve herinnering. Het verhaal van Franklin van Blijdesteijn, die zijn familie dankzij onderduik heeft behouden, symboliseert de hoop en veerkracht te midden van duisternis. De diepgaande impact van dergelijke herdenkingen, vooral op jongere generaties, is onmiskenbaar en draagt bij aan het waarborgen van blijvende vrijheid.